Door: Matthijs Geysels
Ik vind het heerlijk om me in muziek te verliezen. Je bent even alleen met je gedachten en laat je inspireren zonder dat er direct woorden aan te pas komen. De kracht van muziek, erin opgaan zonder je denken ‘uit te zetten´, heeft iets magisch. Door naar muziek te luisteren, verwerk je onderbewust allerlei gedachten en dat werkt verhelderend. Misschien voel je je daarom na het dansen altijd zo opgelucht. De opluchting die je voelt wanneer je je gesteund en aangewakkerd voelt door muzikanten, zorgt bij mij altijd voor zo’n krachtige emotie. En juist in deze tijden geeft dat hoop.
Momentum: het kantelpunt dat een verschuiving veroorzaakt
Vlak voordat deze pandemie uitbrak en de toekomst van veel mensen flink opgeschud werd, bezochten we de tentoonstelling ‘Momentum’ in Museum Voorlinden. Dat dit de huidige tijd niet beter kon verwoorden, hadden wij van tevoren nooit bedacht. Om je een beeld te geven, begin ik met de omschrijving van het museum:
We herkennen dat moment allemaal: het beslissende ogenblik waarop alles in een stroomversnelling raakt. Het kantelpunt dat een verschuiving veroorzaakt. Een kunstenaar is altijd op zoek naar het moment waarop dat ene bepalende inzicht binnenvalt, waardoor nieuwe ideeën ontstaan.
Ook de wereld staat aan de vooravond van een kantelpunt. We moeten beslissingen nemen over grote politieke en maatschappelijke vraagstukken die ons steeds sterker in hun greep houden. Kunstenaars weten bij uitstek dit spanningsveld gestalte te geven.
Met de kennis van nu vind ik het extra bijzonder om dit terug te lezen. Onderhuids gebeurt er veel in de samenleving en soms is er slechts één moment nodig om dit te doen veranderen. Hoe treffend is dit voor de moord op George Floyd in combinatie met Covid-19? Als de maatschappij een druktank zou zijn, lijkt deze inmiddels te ontploffen.
Hoe we tot hier zijn gekomen
Racisme, klimaatverandering en zoönose gaan helaas hand in hand. Wij leven in de nadagen van kolonisering door het witte westen. Tot op de dag van vandaag worden producten die wij gebruiken, gemaakt door mensen en grondstoffen die uitgebuit worden. Na de Tweede Wereldoorlog was het gekoloniseerde deel van de wereld er terecht klaar mee om orders op te volgen van mensen die vonden dat zij moreel verheven waren boven hen.
Helaas won het hyperkapitalisme later van de sociale democratie, mede door het uiteenvallen van de Sovjet-Unie. Het uitrollen van dit hyperkapitalisme leidde tot roofbouw op mens en land, waar de vleesindustrie (en dus Covid-19) een gevolg van is.
Waarom we verder moeten
Zoals dat vaker het geval is, zijn de gevolgen van deze pandemie vrijwel niet voelbaar voor de rijken in de samenleving, waar wij tot op zekere hoogte ook onder vallen. Daarentegen ondervinden de mensen die al werden uitgebuit, gediscrimineerd en achtergesteld, hier wel degelijk de gevolgen van. De moord op George Floyd lijkt daarom voor een veel groter probleem te staan. Het is hopelijk het kantelpunt dat een verschuiving veroorzaakt.
Het zijn grimmige gedachten en het kan je soms teveel worden. Op momenten als deze denk ik graag aan kunstenaars. Net als wij, zijn zij allemaal bezig met de grotere en kleinere thema’s. Alles waar jij als individu over nadenkt, daar denkt een ander op zijn of haar manier ook over na. Uiteraard heeft niet ieder individu dezelfde inzichten, simpelweg omdat iedereen zijn of haar eigen pad bewandelt. Dit maakt het soms moeilijk om je helemaal begrepen te voelen.
De samenleving als geheel bevindt zich denk ik ook op een levenspad, waarop we samen steeds tot nieuwe inzichten komen. Zo zijn slavernij en kolonisatie op een bepaald moment als onjuist bestempeld door de hele wereld. Ondanks dat, bleef het westen het centrum van de rijkdom en is de wereld nog steeds op een soort kolonisering gebaseerd.
The message behind the music
Via muziek worden dergelijke boodschappen al heel lang verkondigd, denk aan Bob Marley, Fela Kuti, Miles Davis, Marvin Gaye en vele anderen. De band die ik hier wil noemen, is zeker niet de enige die middels deze boodschap wil inspireren, maar de manier waarop ze dit doen spreekt mij enorm aan. Via funk vanuit de hele wereld zet hun muziek aan tot dansen, denk aan Turks, Thais, Chinees en natuurlijk Afrikaans. Ik heb het over Khruangbin, een band met een Thaise naam uit Texas.
Khruangbin verspreidt de kracht om problemen onder ogen te zien en streeft naar een wereld vol respect en liefde. We zijn allemaal ‘born equal’, dus niemand mag wegkijken bij onrecht. Khruangbin laat op een enthousiaste manier zien dat elk land en ieder individu een prachtige visie heeft en dat het altijd loont om daarvoor open te staan en er gehoor aan te geven.
Laat muziek dus je leidraad zijn in deze tijden. Muziek is, zoals iedere vorm van kunst, mede afhankelijk van jouw eigen geest en kan voor iets persoonlijks staan, maar ook voor iets groters. Het jaar 2020 kan een kantelpunt zijn voor iets groters waar we al langer naartoe leven. Als er één band is die de huidige tijdgeest goed vangt, dan is het Khruangbin. Hun nieuwe album ‘Mordechai‘ komt uit op 26 juni 2020, en dat is misschien wel het perfecte moment.
Mooi